Ίρις -θεότητα του αέρα και των καιρικών φαινομένων

Ίρις -θεότητα του αέρα και των καιρικών φαινομένων


0 0 ψήφοι
Article Rating

 

Η προέλευση του ονόματος ΙΡΙΔΑ.
Ἶρις , ιδος, (ΑΙΤ. Ἶριν, ΚΛΗΤ. Ἶρι:—ΊΡΙΔΑ Η ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ (.8.398), (, Ησίοδου, 780) 
(Προέρχεται από το όνομα ΙΡΙΣ /Ϝῖρις, και Ἐϝῖρις/ Εἶρις που σημαίνει στα αρχαία ελληνικά τον προφορικό λόγο και τον λόγο γενικά και προέρχεται από το ρήμα εἴρω = λέω) 
Ο Όμηρος και ο  ήταν οι πρώτοι που έδωσαν στο όνομα “ΙΡΙΣ”την σημασία του “Ουράνιου Τόξου” και ο Όμηρος θεωρεί ότι η αρχαία θεάΊριδα ήταν εκείνη που με τα φτερωτά της σανδάλια χόρευε και έτρεχε γρήγορα, ενώ απ'όπου περνούσε σκορπούσε χρώματα και λουλούδια. Γι'αυτό και είναι και όνομα πολλών λουλουδιών.

 Στην «» του Ησίοδου παρουσιάζεται ως αδερφή των Αρπυιών και κόρη του Θαύμαντος και της ωκεανίδας Ηλέκτρας, γι' αυτό και ο την αποκαλεί «Θαυμαντιάς». 

Στην αρχαία ελληνική τέχνη η Ίριδα απεικονίζεται περισσότερο στα αγγεία και λιγότερο σε μεγαλοπρεπή μνημεία.

Ζεύς δέ πατήρ…
Ἶριν δ' δ' ὤτρυνε χρυσοπτερόν ἀγγελέουσαν
βασκ' ἴθι, Ἶρι ταχεῖα…..
Το όνομα “Ἶρις” υπάρχει στον Ομηρικό Ύμνο, ΙΙ, 314, στο έργο του Νόννου «Διονυσιακά» (20, 251, 31, 110).
Υπάρχει επίσης στον Στησίχορο (16, 11) ως θεότητα που χαρακτηρίζει τις και σε άλλους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς χαρακτηρίζει την , ενώ στον Νόννο (Διονυσιακά, 19, 234) χαρακτηρίζει τον θεό Ερμή. 


 Η Ίριδα αποκαλείται «ἄγγελος ὠκύς» (, π 468 – μ 374). 
Η Ίριδα έχει φτερά αγγέλου και σίγουρα η μορφή των αγγέλων που υπάρχει στις χριστιανικές εκκλησίες προέρχεται από την μορφή της Ίριδας των αρχαίων Ελλήνων.

 

Οι αρχαίοι Έλληνες φαντάζονταν την Ίριδα ακριβώς όπως αγιογραφούνται σήμερα από τους χριστιανούς οι αρχάγγελοι: Νέα με πλούσιο βραχύ χιτώνα, με μεγάλες πτέρυγες στους ώμους και χρυσά φτερωτά σανδάλια φέροντας στο χέρι το κηρύκειο, όπως ο 
Ήταν φτερωτή και ορμητική σαν θύελλα, γνωστή ως πιστή και γοργοπόδαρη αγγελιαφόρος των θεών.
 Ο δρόμος που ακολουθούσε στον ουρανό για να μεταφέρει από τη Στύγα σε χρυσή υδροχόη, το για τον όρκο των θεών «ιερό ύδωρ» χαρασσόταν επτάχρωμος.
Με την ορμή της βροχής έφθανε από τον Όλυμπο στη γη ή στη θάλασσα προκειμένου να παρακολουθήσει και να βοηθήσει την επίτοκο Λητώ όταν κατ΄ επιταγή της ζηλότυπης Ήρας «ουδείς τόπος φωτιζόμενος από τον Ήλιο» τη δεχόταν, ή όταν έσπευσε να παραλάβει τη Θέτιδα και να τη φέρει στον Πηλέα.

 ‘Ηρα και ‘Ιρις

Είχε όμως και άλλες υπηρεσίες ιδίως κοντά στην . Αυτή έστρωνε το κρεβάτι της, βοηθούσε στον καλλωπισμό της ή άλειφε με «ιερά μύρα» τα θεία μέλη της. Αυτή κατά διαταγή της ς έσπευδε στις μελλοθάνατες γυναίκες όταν βασανίζονταν επί μακρού και επιτάχυνε το τέλος των βασάνων τους με τη κοπή των μετωπιαίων τριχών.
 Δεν απαξιούσε όμως να εκτελέσει παραγγελίες και θνητών όπως την παρουσιάζει οΌμηρος στην Ιλιάδα, όπου σπεύδει κατά παράκληση του Αχιλλέα να ζητήσει από τον Βορρέα και τον Ζέφυρο να δυναμώσει την πυρά του Πατρόκλου.
Επίσης στην πείθει για λογαριασμό της τον Αχιλλέα να ξαναμπεί στη μάχη, μόλις σκοτώνεται ο φίλος του Πάτροκλος κι ο Έκτορας θέλει να πάρει το πτώμα του ήρωα.

 Γενικά από όλες τις μυθολογικές ιστορίες διαφαίνεται καθαρά πως η Ίρις ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη ιπτάμενη θεότητα (αλληγορική) της έννοιας του ατμοσφαιρικού φαινομένου του ουράνιου τόξου, προς τούτο και η στενή σχέση με την  (που δεν είναι τίποτα άλλο από αναγραμματισμός της λέξης Αήρ), θεότητα του αέρα και των καιρικών φαινομένων.

 Από τις γνωστές παραστάσεις της γνωστότερη είναι η επί του δυτικού αετώματος τουΠαρθενώνα, όπου μαζί με τον Ερμή περιμένει το αποτέλεσμα του αγώνα μεταξύΑθηνάς και Ποσειδώνα. Περίφημη επίσης είναι εκείνη επί του αγγείου Φρανσουά, όπου με τον Χείρωνα προηγείται της πομπής στη παραλαβή της Θέτιδας προκειμένου να την οδηγήσει στον από τους θεούς ορισθέντα Πηλέα.

Iris, Goddess of the Rainbow,
portrayed on an ancient Greek vase.

Ίρις (μυθολογία)

Η Ίρις ήταν κατά την ελληνική μυθολογία δευτερεύουσα θεότητα του Ολύμπου, αναφερόμενη και ως μία από τις Άρπυιες. Ανήκε στην ακολουθία των θεών με καθήκοντα αγγελιαφόρου όμοια με εκείνα του Ερμή.
 Ήταν κόρη του Θαύμαντα και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας, κατά τον Ησίοδο, και αδελφή των Αρπυιών Ωκυπέτης και της Αελλούς ή κατ΄ άλλη εκδοχή της Άρκης την οποία τιμώρησε ο Ζευς διότι κατά την Τιτανομαχία βοήθησε τους Τιτάνες.
  Φορούσε κοντό χιτώνα, χρυσά φτερωτά πέδιλα και κρατούσε στο χέρι κηρύκειο.Ήταν φτερωτή και ορμητική σαν θύελλα, γνωστή ως πιστή και γοργοπόδαρη αγγελιοφόρος των θεών. 
Μετέφερε τα μηνύματά τους, είτε σε άλλους θεούς, είτε στους ανθρώπους, ή πάλι της ανέθεταν να μεσολαβεί ανάμεσα στους θεούς, κάθε φορά που προέκυπτε κάποιο πρόβλημα.
Αδερφές της θεωρούνταν οι Άρπυιες, που ήταν κι αυτές φτερωτές, ανάλαφρες και αεικίνητες, σαν τον άνεμο και τη θύελλα και ζευγάρωνε με τον Ζέφυρο.

  Βασικό της καθήκον ήταν να συμβάλλει στην απονομή δικαιοσύνης, κάθε φορά που ξεσπούσαν καβγάδες ή αντιζηλίες στον Όλυμπο μεταξύ των θεών, ή ακόμη σε περίπτωση που κάποιος θεός έλεγε ψέματα. 
Τότε η Ίριδα έπρεπε να πετάξει ψηλά μέχρι την κατοικία της Στύγας, εκεί όπου ο Ουρανός στηριζόταν πάνω σε ασημένιες κολόνες. Από το σημείο εκείνο έπεφτε το περίφημο ιερό νερό της Στύγας, με το οποίο γέμιζε η Ίριδα ένα χρυσό κύπελλο και το πήγαινε στον Όλυμπο. 
Αν κάποιος θεός ορκιζόταν στο νερό αυτό ψέματα, έπεφτε κάτω αμέσως, χωρίς πνοή και χωρίς να έχει τις αισθήσεις του κι έμενε έτσι για πολύ καιρό• δεν έτρωγε αμβροσία ούτε έπινε νέκταρ. Στη συνέχεια έμενε για εννιά χρόνια αποκλεισμένος από τα συμπόσια των θεών, καθώς και από την προστασία τους.
Venus, supported by Iris, complaining to Mars, exhibited in 1820 at the RA “to acclaim” (in the Ceiling of the Ante Library Chatsworth House) – Winner of the Royal Academy Painting of the Year in 1823

 Iris and Jupiter, Michel Corneille the Younger, Palace of Versailles, Versailles

Iris, by Luca Giordano

Guerin Pierre Narcisse – Morpheus and Iris

Iris stands behind the seated Juno (right) in a Pompeii fresco

Morpheus and Iris by Houasse,By Ginger Strivelli

Iris 1, delivering a message to Priam 1. 0814: Iris e Priamo. Felice Giani 1758-1823. Pinacoteca Nazionale, Bologna.
 
 

 

0 0 ψήφοι
Article Rating

Συνδρομή
Ειδοποίηση για
guest

0 Comments
Ενσωματωμένα σχόλια
Δείτε όλα τα σχόλια
0
Θα θέλαμε τις σκέψεις σας, σχολιάστε.x