Αν η φύση, σοφά λειτουργώντας, βρίσκει τρόπο να συμπληρώνει το κενά, οι Θεσσαλονικείς βρήκαν άκρη για να καλύψουν, έστω προσωρινά, τις «μαύρες τρύπες» της κρίσης.
Μερικές από αυτές είναι τα δεκάδες κλειστά εμπορικά καταστήματα που ερήμωσαν δρόμους και γειτονιές. Ξορκίζοντας τον φόβο του κενού από την εγκατάλειψη, η ομάδα δράσης «Θεσσαλονίκη αλλιώς» του περιοδικού «Παράλλαξη» και ο Εμπορικός Σύλλογος της πόλης, με δύο πρωτοβουλίες, ρίχνουν φως και χρώμα στις σκοτεινές βιτρίνες της οικονομικής ύφεσης.
«Φόβος κενού/Horror Vacui» – Η Φύση απεχθάνεται τα κενά» (Αριστοτέλης) ήταν το κοινό πρότζεκτ με το οποίο κάλεσαν τους καλλιτέχνες
Το αποτέλεσμα της εικαστικής παρέμβασης είναι εξαιρετικό. Ειδικά των καλλιτεχνών που ολοκληρώνονται αυτό το Σαββατοκύριακο. Εκεί όπου ο φόβος του κενού δημιουργούσε θλίψη και αποστροφή τώρα προσελκύει το βλέμμα, προκαλεί, αλλάζει την ψυχολογία, κινητοποιεί τον περαστικό να σταθεί και να σκεφτεί. «Δεν ανακαλύψαμε τον τροχό. Είναι ένα πρότζεκτ συνηθισμένο στο εξωτερικό. Καταφέραμε να το εφαρμόσουμε με τη βοήθεια του εμπορικού συλλόγου. Αντιληφθήκαμε, ωστόσο, ότι ενώ θεωρητικά οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων αντιδρούσαν θετικά, στην πράξη δίστασαν. Πιεσμένοι από τη δυσχερή οικονομική κατάσταση, προφανώς, πίστευαν ότι θα βάλουν έναν ακόμη μπελά στο κεφάλι τους», έλεγε η συντονίστρια του προγράμματος Αλίκη Τσιρλιάγκου, ιστορικός τέχνης, ιδιοκτήτρια της αίθουσας τέχνης «Nitra Gallery».
Ετσι, το πρότζεκτ «Φόβος Κενού» ξεκίνησε φέτος συντηρητικά με πέντε καταστήματα που επέλεξε ειδική επιτροπή. Ο αριθμός έδειχνε μικρός, αλλά στην εφαρμογή είχε αρκετές δυσκολίες: πολλή, εθελοντική δουλειά (καθαρισμός του χώρου) και πρακτικά ζητήματα (σύνδεση ρεύματος) που όμως ξεπεράστηκαν από τους επίμονους και κεφάτους δημιουργούς.
Καταστήματα μετατράπηκαν προσωρινά σε αίθουσες τέχνης από ταλαντούχους νέους καλλιτέχνες: σύγχρονη γλυπτική, εγκαταστάσεις ή περιβάλλοντα, βιωματικά έργα, άλλα μεταφορικά κι άλλα εννοιολογικά, επαναδιαπραγματεύονται το κενό χώρου και χρόνου με διαφορετικές προσεγγίσεις.
Στη Βαλαωρίτου ένα κλειστό κατάστημα γέμισε ξαφνικά θαμώνες που υποκρίνονται τους θεατές παρακολουθώντας την προβολή μιας σκηνής αγάπης στο απέναντι νεοκλασικό. Η performance της Φωτεινής Καλλέ έπαιξε με την ιδέα του κενού χρόνου μέσα από τον πραγματικό (ωρολογιακό τρόπο καταγραφής του χρόνου), τον φανταστικό (συναισθηματικό) και τον κενό (ακινητοποιημένο χρόνο).
Η Ελενα Πετρίκη γεφύρωσε τα κενά ανάμεσα στο προσωπικό και το συνολικό που αναπόφευκτα επηρεάζει το κοινωνικό σύνολο και την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Η εγκατάστασή της, λευκή γυψόγαζα και κόκκινες κλωστές -στοιχεία ζωτικότητας, νευρώνες- ραμμένες σε πολλαπλά επίπεδα ζωντάνεψαν μια νεκρή βιτρίνα της Βενιζέλου (Διονυσίου Σολωμού 19).
Ενα βίντεο που ξεπρόβαλε πίσω από ένα λευκό δάσος φώτισε τη σκοτεινή έως πρόσφατα βιτρίνα της Γρ. Παλαμά. Η εγκατάσταση-βίντεο των Στ. Ντέξη, Μ. Βουνάτσου, Σ. Γεροθανασίου, Στ. Ασπρίδη ήταν, όπως σημειώνουν, μια «βουτιά σχόλιο στο φόβο του κενού, του χώρου και του χρόνου και στον φόβο της πτώσης σ’ αυτό, όχι σαν πράξη απόγνωσης αλλά σαν πράξη επίγνωσης της ζωής μας».
Στον ιστό της αράχνης
Μια παγίδα χρωμάτων και… χρημάτων στην οποία καταλήγουμε εγκλωβισμένοι (καταστηματάρχες και καταναλωτές), ωθούμενοι από τον φόβο κενού, ήταν η εγκατάσταση «Traped in colours» – ένας ιστός αράχνης, με την οποία οι καλλιτέχνες Ελ. Κασιμάτη, Λ. Νεδέλτσου, Ν. Παυλίδη χρωμάτισαν την άδεια βιτρίνα στη Βηλαρά 2.
Λέξεις, εικόνες, μουσική γέμισαν το χωρικό κενό καταστήματος της Βηλαρά 1. Η διαδραστική εγκατάσταση-λογισμικό του Γιάννη Χαραλαμπίδη ήταν αποκάλυψη για τους περαστικούς. Πατώντας το ασημένιο κουμπί της βιτρίνας και λέγοντας μια πρόταση στα αγγλικά, οι λέξεις μετατρέπονται σε μουσική και εικόνες -εργαλεία της ανθρώπινης επικοινωνίας- παρασύροντας τον χρήστη να σιγοτραγουδήσει «What a Wonderful World».
Της Γιωτας Μυρτσιωτη για την καθημερινή
Πηγή: Καλά Νέα
