Tου Χρηστου Aλεξακη*
Ο δανεισμός από άτομο σε άτομο ή αλλιώς κοινωνικός δανεισμός είναι μια χρηματοοικονομική συναλλαγή η οποία γίνεται απευθείας, μεταξύ ατόμων, χωρίς τη διαμεσολάβηση ενός παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Ο δανεισμός αυτός αποσκοπεί στο κέρδος δανειστή και δανειζόμενου, ενώ τα χρήματα χρησιμοποιούνται για σκοπούς όπως δάνεια σπουδών, στεγαστικά δάνεια, χρηματοδότηση επιχειρήσεων ακόμα και ενοποίηση χρεών.
Ο δανεισμός από άτομο σε άτομο είναι προϊόν της τεχνολογίας του Διαδικτύου και στηρίζεται στην επικοινωνία που χαρακτηρίζεται ως WEB 2.0.
Η αγορά του κοινωνικού δανεισμού είχε μεγάλη ανάπτυξη κατά τη διάρκεια
Η πρώτη εταιρεία κοινωνικού δανεισμού στη Μεγάλη Βρετανία ήταν η ZOPA τον Φεβρουάριο του 2005, το 2010 η Funding Circle η πρώτη που αφορούσε χρηματοδότηση επιχειρήσεων από άτομα, στις ΗΠΑ ήταν η PROSPER τον Φεβρουάριο του 2006, ενώ το 2009 η ZIDISHA ήταν η πρώτη πλατφόρμα που συνέδεσε δανειστές με δανειζόμενους σε διεθνή βάση. Το 2005 ο κύκλος εργασιών που αφορούσε κοινωνικό δανεισμό ήταν 118 εκατομμύρια δολάρια, το 2006 περίπου 270 εκατομμύρια δολάρια, το 2007 γύρω στα 650 εκατομμύρια δολάρια, ενώ μετά το 2010 πάνω από 5.5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Κοινωνικός δανεισμός και δίκτυα
Η αποενδιαμεσοποίηση σημαίνει την απομάκρυνση των ενδιάμεσων σε μια συναλλαγή και στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορά τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του κόστους δανεισμού. Σε αντίθεση με το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα ο δανειστής μπορεί να διαλέγει πού δανείζει τα κεφάλαιά του.
Από την άλλη πλευρά, ο δανειζόμενος μπορεί να περιγράψει την ανάγκη του για κεφάλαια και να προτείνει επιτόκιο που μπορεί και θέλει να πληρώσει. Ο δανειζόμενος πρέπει να δώσει κάποια στοιχεία που αφορούν την πιστοληπτική του ικανότητα, αλλά και να παρέχει πληροφόρηση που θεωρεί σημαντική, ή ακόμα και να απαντάει σε ερωτήματα των πιθανών δανειστών του. Μέσα από μια διαδικασία δημοπρασίας επιλέγεται το επιτόκιο ισορροπίας για το συγκεκριμένο δανειζόμενο.
Η χρήση κοινωνικών δικτύων βασίζεται στην ιδέα ότι οι δανειζόμενοι είναι πιο δύσκολο να αθετήσουν μια συμφωνία με τα μέλη μιας δικιάς τους κοινότητας. Οι πλατφόρμες συνδέουν δανειστές με δανειζόμενους βασιζόμενες σε κοινά χαρακτηριστικά είτε γεωγραφικά, εκπαιδευτικά, επαγγελματικά και κοινωνικά.
Στην περίπτωση της χώρας μας όπου τα τραπεζικά ιδρύματα ακόμη και μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα απλόχερα στη πιστωτική τους πολιτική, σε μία χώρα όπου επιχειρηματικές ιδέες, πολλές φορές νέων ανθρώπων, πνίγονται από την έλλειψη ρευστότητας, η λειτουργία του κοινωνικού δανεισμού θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία επενδύσεων, έστω μικρής κλίμακας. Μια τέτοια κατεύθυνση όμως έχει την ανάγκη ενός ευέλικτου και ανοιχτόμυαλου κρατικού τομέα. Πρέπει τα αρμόδια υπουργεία και οι εποπτικές αρχές να αναλάβουν πρωτοβουλία και να ορίσουν νομικά μια τέτοια αγορά που μόνο να ωφελήσει μπορεί την εθνική οικονομία.
* Ο κ. Αλεξάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά
Πηγή: Καλά Νέα … Υπάρχουν κι αυτά
