Ένα όραμα για τον πολιτισμό μας | του Χρήστου Ζούρα

“Στην παρούσα συγκυρία που η παγκόσμια οικονομική και κοινωνική κρίση γιγαντώνονται, είναι πολλοί και από διαφορετικά κοινωνικά πλαίσια εκείνοι που ψάχνουν να βρουν ένα σημείο επανεκκίνησης. Εκείνο, δηλαδή, από όπου θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε για να βάλουμε τάξη στη δύσκολη φάση που περνά ο πολιτισμός μας. Είναι σίγουρο ότι κανείς δεν κατέχει το κλειδί που μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πραγματικά αειφόρα λύση. Επίσης, μοιάζει να απουσιάζει ένα συμπαγές όραμα, ικανό να αποτελέσει την πηγή έμπνευσης για όλους μας ώστε να αποκτήσουμε κίνητρο για να το ακολουθήσουμε. Σήμερα, πολύ περισσότερο από τα προηγούμενα χρόνια, επικρατεί μια διάχυτη αίσθηση ανασφάλειας στις καρδιές μας. Ο πολιτισμός μας μοιάζει σαν να περνά από μια φάση «οικουμενικής κατάθλιψης» η οποία εκδηλώνεται τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Για να ξεπεράσουμε τη σημερινή «στενωπό» προκειμένου να φτάσουμε σε ένα αποδεκτό μοντέλο λύσης, φαίνεται πως απαιτείται ο συνδυασμός πολλών παραμέτρων και δυνάμεων από διαφορετικές τάσεις και ιδεολογίες.

Και το πρώτο ερώτημα είναι: Μήπως τελικά ο δυτικός πολιτισμός έχει «ποντάρει» σε «λάθος φύλλο»; Πολλοί θεωρούν ότι έχουμε δημιουργήσει μια πολιτισμική εξίσωση που είναι πολύ πιθανό να μη βγαίνει. Κανένας δε θέλει να παραδεχτεί ανοιχτά την πιθανότητα μιας τόσο μεγάλης συλλογικής αποτυχίας που αγγίζει οικουμενικές διαστάσεις. Ταινίες, όπως το «The age of stupid», ωστόσο, περιγράφουν με σαφήνεια ότι οφείλουμε τουλάχιστον να αναλογιστούμε το ενδεχόμενο μιας τέτοιας εκδοχής.

Ίσως η λύση που ψάχνουμε να είναι ανέφικτη, διότι είναι σύνθετη και εξαιρετικά δύσκολη – ως και αδύνατη τελικά στην εφαρμογή της. Ισχύει όμως και το αντίθετο: μπορεί να είναι τόσο απλή, που να χρειάζεται μονάχα την υπομονή μας ωσότου να συνειδητοποιήσουμε «πού βρισκόμαστε» και στη συνέχεια να επανεξετάσουμε την «κατεύθυνση» μας ως προς τους κοινωνικούς και ουμανιστικούς μας στόχους – και όχι μόνο σε σχέση με τους οικονομικούς, όπως κάναμε μέχρι σήμερα. Όπως και να έχει η κατάσταση, το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει λειτουργήσουμε όσο πιο συλλογικά μπορούμε, να μην σηκώσουμε τα χέρια ψηλά, και να προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να βρούμε τη «λύση».

Στην προσπάθεια μου να αποτυπώσω την πορεία μετάβασης προς ένα νέο όραμα το οποίο θα ανταποκρίνεται στην κατάσταση του κόσμου έτσι όπως συνοπτικά περιγράφεται παραπάνω, επιλέγω σκόπιμα να ξεκινήσω συγκεκριμένα από τη γεωργία και το πώς αυτή είναι δομημένη στον σύγχρονο κόσμο. Όσο απλοϊκό και αν ακούγεται, έχει αποδειχθεί πως ο τομέας της γεωργίας είναι ουσιαστικός καταλύτης για την εξέλιξη του πολιτισμού μας. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι και ιστορικά, η πρώτη μεγάλη κοινωνική αλλαγή στον ανθρώπινο πολιτισμό σημειώθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια όταν ο προϊστορικός άνθρωπος από κυνηγός έγινε και καλλιεργητής. Συνεπώς, με την ανάπτυξη της γεωργίας σηματοδοτείται και η εξέλιξη της κοινωνίας και του πολιτισμού μας – μια αέναη έως και σήμερα λειτουργία.

Μέχρι και σχεδόν τα μέσα του 20ου αιώνα, περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού ζούσε σε αγροτικά νοικοκυριά. Τα αγροτικά νοικοκυριά, παραδοσιακά, αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της ζωής της υπαίθρου και αυτό συντελούσε και σε άλλους τομείς κοινωνικής αειφορίας (απασχόληση, προστασία της βιοποικιλότητας, προφύλαξη και συντήρηση των δασικών οικοσυστημάτων κ.ά.). Σήμερα δυστυχώς, λιγότερο από το 5% των νοικοκυριών του πληθυσμού καλλιεργεί τη γη. Στην Οργάνωση Γη πιστεύουμε ότι αντίθετα με αυτό που γίνεται σήμερα, δεν χρειαζόμαστε μεγαλύτερες φάρμες, αλλά περισσότερα μικρά αγροκτήματα με πιο προσεκτική διαχείριση που δεν περιλαμβάνει χημικά δηλητήρια αλλά «εκμεταλλεύεται» στο έπακρον τις γνώσεις των γεωργών προς όφελος της γης. Ο τρόπος ανάπτυξης της συμβατικής γεωργίας δεν εξασθενεί μονάχα τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα του εδάφους – κάτι που λόγω του υπερπληθυσμού θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον, αλλά ταυτοχρόνως παράγει τροφές που, από υγειονομική και θρεπτική άποψη δεν είναι πια ενδεδειγμένες για τη δημόσια υγεία. Για πόσο ακόμα θα συνεχίσουμε να «μεγαλώνουμε» με τροφές για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκαν χημικά σκευάσματα που φέρουν το σημάδι της νεκροκεφαλής επάνω στην συσκευασία τους, ώστε να αποτρέπουν την κατευθείαν ανάλωση τους από τον ανθρώπινο οργανισμό; Εκτός των υπόλοιπων παρενεργειών που αυτά τα χημικά προκαλούν στον ανθρώπινο οργανισμό, έχει αποδειχτεί ότι επηρεάζουν καθοριστικά την ψυχική μας διάθεση. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι περισσότεροι από μας, που κατά 95% θρεφόμαστε με «συμβατικές τροφές», είμαστε σχεδόν «δηλητηριασμένοι» και αυτό έμμεσα επηρεάζει την κατεύθυνση καθώς και το επίπεδο του πολιτισμού που τελικά όλοι μαζί παράγουμε.

Ένα όραμα για όλο και περισσότερους ευσυνείδητους γεωργούς μπορεί επιπλέον να μας οδηγήσει στην αναβίωση των αγροτικών χωριών, στην αναθέρμανση των μικρο-οικονομιών της επαρχίας και συνεπώς στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Επίσης, η ενασχόληση με τη γη και, ειδικότερα στις μέρες μας, η επιστημονική προσέγγιση των μεθόδων καλλιέργειας αυτής, προϋποθέτουν σημαντικές γνώσεις και δυνατό κοινό νου. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι παλαιότερα το επάγγελμα του αγρότη «έφερε» τη σημασία του γιατρού ή του φιλοσόφου της γης. Ακριβώς εκεί πρέπει να ξαναγυρίσουμε! Να ενεργοποιήσουμε πάλι τις δουλειές που φέρνουν τον άνθρωπο σε επαφή με τη γη και, ως ένα σημείο, να απομυθοποιήσουμε την καθιστική ζωή του γραφείου. Επιπλέον, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να γιγαντώνουμε τα τεράστια και ενεργοβόρα αστικά συγκροτήματα – στα οποία αναπτύσσεται ο «καθημερινός» τρόπος ζωής των περισσοτέρων από μας – και τα οποία απορροφούν τεράστιες ποσότητες φυσικών πόρων χωρίς να μπορούν να συμβάλουν στην παραγωγή τους.

Στις μέρες μας, η δομή και φιλοσοφία της συμβατικής γεωργίας καταστρέφει ουσιαστικά τον επαρχιακό τρόπο ζωής, νεκρώνοντας σταδιακά τα χωριά της υπαίθρου. Γνωρίζουμε ότι το σημερινό μοντέλο γεωργίας χαρακτηρίζεται από: α) τη μεγιστοποίηση της παραγωγής με τη χρήση φυτοφαρμάκων, β) την ελαχιστοποίηση της ανθρώπινης παρέμβασης με τη χρήση σύγχρονων μηχανημάτων και γ) την ανάπτυξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερων εκτάσεων εξειδικευμένων σε μια και μόνο καλλιέργεια για την επίτευξη της μέγιστης στρεμματικής απόδοσης.

Σταδιακά όμως κατανοούμε, ευτυχώς, ότι οι γεωργικές μέθοδοι που ωφελούν το περιβάλλον είναι ακριβώς οι ίδιες με αυτές που ωφελούν την κοινωνία. Αν μπορέσουμε να μάθουμε να καλλιεργούμε σε αρμονία με τη φύση χρησιμοποιώντας τις γνώσεις και τις δεξιότητες του αγρότη αντί να καταφεύγουμε σε λιπάσματα και φάρμακα, τότε θα μπορέσουμε να του εξασφαλίσουμε ένα μεγαλύτερο μερίδιο κέρδους από την παραγωγή τροφίμων και να δώσουμε δουλειά σε αρκετά περισσότερους ανθρώπους. Με αυτόν τον τρόπο, εκτός του ότι «προσφέρουμε» ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο καθημερινής ζωής στον σημερινό άνθρωπο, σε συλλογικό επίπεδο, καταπολεμούμε την ανεργία, ένα από τα πιο σημαντικά σημερινά παγκόσμια προβλήματα. Έτσι λοιπόν, ακόμα και από οικονομικής άποψης η μεταστροφή των κοινωνιών που είναι βασισμένη στη γεωργική ανάπτυξη (κάθε είδους) αποτελεί την πρώτη λύση. Γεωργοκτηνοτροφικές χώρες – όπως η Νέα Ζηλανδία – αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα προοπτικής ανάπτυξης, καθώς έχουν ελαχιστοποιήσει την έκθεση τους στην παγκόσμια οικονομική κρίση, έχοντας εξασφαλίσει – μέσω της χρήσης της γης – την απαραίτητη διατροφική αυτάρκεια που απαιτείται για να θρέψουν τους πληθυσμούς τους. Οι νεοζηλανδοί, εκτός του ότι έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στην παραδοσιακή βιολογική γεωργία, προοδεύουν και στην προώθηση της πράσινης χημείας*. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι κοινωνίες με αυτά τα χαρακτηριστικά ανάπτυξης προσφέρουν στους πολίτες τους αισθητά χαμηλότερα επίπεδα άγχους.

* Πράσινη Χημεία είναι η χρησιμοποίηση ενός συνόλου αρχών με την εφαρμογή των οποίων μειώνεται ή εξαλείφεται η χρήση ή η δημιουργία επικίνδυνων ουσιών στις διεργασίες σχεδιασμού, παραγωγής και εφαρμογής των χημικών προϊόντων. Paul T. Anastas

Παρ' όλα αυτά, δεν αρκεί μόνο αυτός ο λόγος για μια τόσο μεγάλη κοινωνικό-οικονομική μεταστροφή. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο αρκετοί πολίτες – και ειδικότερα πνευματικά καλλιεργημένοι πολίτες – να καταφεύγουν στην ενασχόληση με την καλλιέργεια της γης φροντίζοντας έναν λαχανόκηπο, ένα κτήμα ή ένα μποστάνι –επιστρέφοντας με τον τρόπο τους στις ρίζες του ανθρώπινου είδους, ερχόμενοι σε επαφή με τη γη και τη δύναμη της. Τα πλεονεκτήματα της συντήρησης ενός λαχανόκηπου, ως μέρος της δραστηριότητας ενός νοικοκυριού δεν προσμετρούνται μόνο σε σχέση με τα προϊόντα μιας πιο υγιεινής διατροφής καθώς και της οικογενειακής διατροφικής αυτάρκειας αλλά αναδεικνύουν και άλλα ουσιαστικά οφέλη: την ψυχική υγεία των μελών του νοικοκυριού, το πνεύμα συνεργασίας και σύμπνοιας μεταξύ τους μα και απέναντι σε τρίτους και την αίσθηση του «ανήκειν» ως μονάδα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο και σύστημα κοινωνικής συνοχής. Είναι πλέον αποδειγμένο ότι η ενασχόληση με τη γη και η επαφή μαζί της, μέσω της παρατήρησης της ανάπτυξης των φυτών ενός λαχανόκηπου (αλλά και των φυτών μιας βεράντας), προκαλεί τα πιο ισχυρά και ισορροπημένα ενεργειακά συναισθήματα στον σύγχρονο άνθρωπο, όπως συναισθήματα ευτυχίας, ευφορίας, δημιουργικότητας και ασφάλειας. Πρόκειται για το πιο αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό για τον σημερινό αποπροσανατολισμένο άνθρωπο!

Εκτός από τις επιδράσεις των σύγχρονων μεθόδων γεωργικής εκμετάλλευσης, το επίπεδο του πολιτισμού μας επηρεάζεται από ένα ακόμα φαινόμενο: τα επίπεδα της κατανάλωσης. Η συνετή ή βιώσιμη κατανάλωση σημαίνει την προμήθεια των απαραιτήτων υλικών και προϊόντων για την καθημερινή διαβίωση των πολιτών. Δυστυχώς, ο σημερινός δυτικός πολιτισμός και οι οικονομίες που τον συντηρούν στηρίζεται στην υπερκατανάλωση. Η υπερκατανάλωση μοιάζει να είναι αυτή που αναθερμαίνει τις οικονομίες, λόγω βεβαίως της έλλειψης ενός «άλλου» οράματος. Η απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών, αυτή η σύγχρονη «μανία» των σημερινών δυτικών, έχει πάρει τη μορφή μόδας. Δυστυχώς όμως, αυτή η τάση, της απόκτησης του «μεγάλου κόκκινου αυτοκινήτου», επεκτείνεται και σε άλλες ανθρώπινες λειτουργίες – για παράδειγμα ο σημερινός δυτικός δεν υπερκαταναλώνει μόνο υλικά αλλά και συναισθηματικά. Κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε ένα αδηφάγο, από κάθε άποψη, ον. Ευτυχώς, όμως, η φύση βάζει όρια ακόμη και σε αυτές τις ατελείωτες δυνατότητες που εμείς έχουμε και μπορούμε να αναπτύξουμε. Είναι πλέον γνωστό ότι, αν συνεχίσουμε να σπαταλάμε τους φυσικούς πόρους με τους σημερινούς ρυθμούς, σύντομα θα τους εξαντλήσουμε. Και… ευτυχώς ή δυστυχώς, μπορεί να μην έχει γίνει ακόμα ευρέως αποδεκτό, αλλά είναι πλέον φανερό ότι εξαρτόμαστε άμεσα από την ισορροπία που μας παρέχουν τα οικοσυστήματα. Για τους ίδιους λόγους, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να παράγουμε τόσο μεγάλους όγκους σκουπιδιών. Για μια ακόμα φορά, η ισορροπία των οικοσυστημάτων μας προειδοποιεί ότι ο σημερινός δυτικός τρόπος ζωής μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε ένα ασυνείδητο πολιτισμικό ον. Έχουμε όμως τη θέληση να αντιστρέψουμε αυτή τη, σχεδόν έμφυτη, συνήθεια της υπερκατανάλωσης σε μια βιώσιμη μορφή της ή θα αισθανόμαστε σχεδόν «κενοί» χωρίς την συσσώρευση υλικών αγαθών; Πόσο εύκολο είναι τελικά το να αρκεστούμε στα αναγκαία; Αξίζει να σημειώσουμε, ότι πολλοί υποστηρίζουν πως, αν καταφέρναμε να αποσυνδέσουμε τη σχέση των οικονομιών με την κατανάλωση, θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε ένα πολύ πιο ανθρώπινο μοντέλο διαβίωσης, με ευέλικτα και μικρότερης διάρκειας εργασιακά ωράρια καθώς και σε ένα μοντέλο πολιτισμού, ανεπτυγμένου από τη μια και αλληλέγγυου από την άλλη (Juliet Schor – John de Graaf, Η Κατάσταση του Κόσμου 2010, Ινστιτούτο WorldWatch).

Περνάμε τώρα σε ένα τρίτο, πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό που διαμορφώνει τη μορφή που έχει σήμερα ο πολιτισμός μας, την έννοια του ανταγωνισμού ως παράγοντα εξέλιξης του κραταιού μοντέλου του δυτικού πολιτισμού και, πάνω από όλα, του εκπαιδευτικού του συστήματος. Παρατηρούμε λοιπόν ότι, αντί να προσπαθούμε να κατευνάσουμε το έντονα ανταγωνιστικό πνεύμα που επικρατεί σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας μας και να εξελιχθούμε αναδεικνύοντας τις δυνατότητες της συνεργασίας, συνεχίζουμε να επικεντρωνόμαστε στη δαρβινική λογική του «ο καλύτερος επιβιώνει». Είναι πιθανό να έχουμε οδηγηθεί στη σημερινή παγκόσμια κρίση από αυτά τα ίδια τα ζωώδη ένστικτα επιβίωσης που μας χαρακτηρίζουν τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, καθώς ο άνθρωπος, από τη φύση του ίσως, να μην μπορεί να αρκεστεί στα αναγκαία και φροντίζει συνεχώς να συσσωρεύει όλο και περισσότερα, είτε σε χρήμα είτε σε είδος. Πώς λοιπόν να «ησυχάσουμε» για να μπορέσουμε να μεταβούμε σε έναν πιο απλό τρόπο ζωής με στόχο τη συλλογική ευημερία; Πώς θα υπερβούμε τις σημερινές αξίες όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί και θα σταματήσουμε να αναγνωρίζουμε ως επιτυχημένο αυτόν που έχει καταφέρει να αποκτήσει το «μεγάλο κόκκινο αυτοκίνητο»; Μόνο συνειδητοποιώντας βαθιά μέσα μας πόσο σημαντική είναι η αλλαγή πλεύσης προς μια άλλη νοοτροπία και στάσης ζωής που θα συμβάλει τόσο στην προσωπική μας καλλιέργεια και ολοκλήρωση, όσο και στην αειφορία του πολιτισμού μας στο σύνολο του. Aκόμη και αν όλοι ξέρουμε ότι ποτέ δεν θα είμαστε όλοι πραγματικά ίσοι, το θέμα είναι να καταφέρουμε να αισθανόμαστε ίσοι (και αυτό ισχύει πιο πολύ για τους δυνατούς). Μόνον έτσι. Πιάνουμε λοιπόν την άκρη του νήματος θέτοντας κατ' αρχήν το ερώτημα στον εαυτό μας, συμβάλλοντας έτσι στην προσωπική μας βελτίωση και το «ξεμπερδεύουμε» σταδιακά, συμβάλλοντας τελικά στην οικουμενικότητα του πολιτισμού μας.

Έτσι λοιπόν πιο συγκεκριμένα, στην Οργάνωση Γη προτείνουμε τη μετάβαση σε έναν πιο απλό τρόπο ζωής, που ξεκινάει από την επαφή του ανθρώπου με τη γη, συνεχίζει με τη συνετή και βιώσιμη κατανάλωση και καταλήγει απομυθοποιώντας και κατευνάζοντας –όσο γίνεται- την ανταγωνιστική προδιάθεση του ανθρώπου.

Τα τρία παραπάνω βασικά χαρακτηριστικά της νέας δυτικής κοινωνίας μοιάζει να έρχονται σε αντίθεση με την πορεία του κόσμου όπως αυτή έχει οριστεί εδώ και πολύ καιρό, και συνεπώς αναμφίβολα αποτελούν έναν τύπο ιδεολογικής επανάστασης. Όμως αυτή η επανάσταση για να πετύχει πρέπει να είναι μια «ήρεμη επανάσταση». Οι αλλαγές δεν πρέπει να είναι απότομες, ο σωστός τρόπος δεν είναι ένας και η πορεία θα είναι μακριά. Επιθυμούμε, όμως, να δώσουμε το έναυσμα που θα μας κάνει να ξανασκεφτούμε πού πάμε και πού θέλουμε να οδηγήσουμε τον πολιτισμό στον οποίο μεγαλώνουμε εμείς και τα παιδιά μας. Να δείξουμε ποιες είναι τελικά οι αξίες που αξίζει να κυνηγήσουμε. Είναι μόνον η απόκτηση του «μεγάλου κόκκινου αυτοκίνητου» ή και η δημιουργία ενός ζεστού οικογενειακού σπιτικού που μεγαλώνει ήρεμα, συναισθηματικά, ισορροπημένα και δημιουργικά παιδιά με λιγότερες ανασφάλειες;

Έτσι, λοιπόν, όσοι θέλουμε να μεταβούμε σε ένα πιο απλό ρυθμό καθημερινής ζωής αγκαλιάζοντας τις παραπάνω προοπτικές πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Δεν μπορούμε να αποποιηθούμε τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μεγαλώσει μόνο και μόνο επειδή ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε ότι μπορεί να κάναμε λάθος (σαν πολιτισμός). Ακόμα κι αν ως σήμερα, είχαμε «εκλογικεύσει το παράλογο»… Κάτι τέτοιο εκτός από ανέφικτο, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει σημαντικές δυσλειτουργίες στην ήδη διαμορφωμένη κοινωνία που ζούμε. Η κοινωνία μας, καλώς ή κακώς, είναι δομημένη με έναν συγκεκριμένο τρόπο που λειτουργεί αυτοματοποιημένα. Όλοι συμβάλαμε σε αυτό, έστω και με το να μην κάνουμε τίποτα. Μπορεί η παγκόσμια κρίση να μας επιβεβαιώνει ότι πήραμε λάθος κατεύθυνση, αλλά η λύση δεν μπορεί να είναι η παύση της εξέλιξης και το πισωγύρισμα. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για τον σημερινό, αλληλεξαρτώμενο παλμό του πολιτισμού μας, όπως αυτός έχει διαμορφωθεί.
Ο άνθρωπος μπορεί να συνεχίσει την ίδια πορεία με μια μεγάλη διαφορά: θα έχει πια συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο και την ανάγκη να κάνει έργα για να συμβάλει στη βιωσιμότητα του πολιτισμού του και του ίδιου φυσικά. Όταν, λοιπόν, μέσα από αυτήν την προσωπική για τον καθέναν μας αλλά και σαφώς συλλογική διαδικασία διαπιστώσουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε κάποιες από τις αυτονόητες συνήθειες μας, σταδιακά θα προβούμε στην αλλαγή αυτών των συγκεκριμένων νοοτροπιών. Με μια κουβέντα, αυτό που περιγράφουμε εδώ είναι η μετάβαση του πολιτισμού μας σε ένα άλλο στάδιο μέσω της ανάπτυξης της Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Νοημοσύνης. Η έννοια της Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Νοημοσύνης αναφέρεται στην ικανότητα του ανθρώπινου πολιτισμού να προχωρεί δημιουργικά διαφυλάσσοντας τις πηγές του περιβάλλοντος του και αξιοποιώντας τις απεριόριστες δυνατότητες που προκύπτουν από την ανάπτυξη της συλλογικής ευφυΐας. Περιλαμβάνει κάθε στοιχείο που μπορεί να βοηθήσει τον πολιτισμό μας να ανταποκριθεί αποτελεσματικά προς το μέλλον του. Εκεί θέλουμε να φτάσουμε!

Παραμένουμε αισιόδοξοι ότι θα καταφέρουμε να περάσουμε σε ένα σταδιακά μεταβαλλόμενο μοντέλο πολιτισμού που θα μας οδηγήσει σε μια μορφή αλληλέγγυων, μη ανταγωνιστικών, συνεργατικών κοινωνιών. Tην πιο ωραία εξέλιξη, δηλαδή, για μας και τα παιδιά μας. Προσπαθούμε να αποτελέσουμε όλοι μέρος της «λύσης». Αυτό το κάνουμε όχι υπό την απειλή της καταστροφής, αλλά επειδή έτσι μπορούμε να αισθανθούμε ότι συμβάλουμε σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς και, τελικά, μέσα από αυτό το συναίσθημα, να νιώσουμε καλύτερα. Με άλλα λόγια, προσπαθούμε όλοι μαζί να εξαλείψουμε το άγχος της επιβίωσης.

Όλα αυτά δεν είναι ακατόρθωτα αν βάλουμε στόχο να δημιουργήσουμε έναν πολιτισμό που θα αντέξει έως τα βάθη του μέλλοντος (και όχι πως θα αποκομίσουμε τα μέγιστα κατά την διάρκεια της ατομικής μας ζωής). Τα εφόδια υπάρχουν. Πρέπει απλώς να τα συντονίσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Το γεγονός και μόνο ότι μπορούμε να περιγράφουμε κάτι τέτοιο, αποτελεί την απαρχή μιας «μεγάλης πορείας». «Η κυριάρχηση των μεγάλων πραγμάτων έρχεται με την επίτευξη μικρών» (Henry Miller) Ένα τέτοιο «μικρό» είναι και το Κέντρο της Γης. Θέλουμε να το αναπτύξουμε έτσι ώστε να συντελέσει στην απαρχή αυτής της «μεγάλης πορείας». Αναμένουμε την ήρεμη συμβολή όλων για την υλοποίηση και ανάπτυξη του. Δεν κατέχουμε την αποκλειστική αλήθεια, αλλά είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε με πολλές σύγχρονες ομάδες που διακατέχονται από τα ίδια συναισθήματα και πεποιθήσεις.

Οφείλουμε να δώσουμε στον ρυθμό ζωής μας έναν πιο ανθρώπινο χαρακτήρα – και όχι απλά έναν πιο έξυπνο. Έναν χαρακτήρα που ξεκινάει από την επαφή μας με την γη και το αιώνιο συναίσθημα πληρότητας που εκείνη προσφέρει. Ένα συναίσθημα που θα μας δώσει ελπίδα για το μέλλον της φυλής και για το μέλλον της ίδιας της γης.”

Σημείωμα του διευθυντή της Οργάνωσης Γη, Χρήστου Ζούρα

Πηγή: Posiliving

Σύνδεσμος στην Πηγή…