ΗΠΑ: «Ο πατριάρχης είναι ο καλύτερος δικηγόρος θεμάτων που μας ενδιαφέρουν»

Ο Μάξιμος ο Ε” διατέλεσε μόλις δύο χρόνια Οικουμενικός Πατριάρχης. Εξελέγη το 1946 και απομακρύνθηκε απο τον θρόνο του το 1948 επειδή, όπως λέγεται επισήμως, ήταν ψυχασθενής. Όμως σχεδόν όλοι δηλώνουν οτι ο Μάξιμος απομακρύνθηκε απο τον θρόνο του επειδή εκτός απο τα προβλήματα υγείας κατηγορήθηκε πως ήταν άνθρωπος των Σοβιετικών. Και το γεγονός οτι τον διαδέχθηκε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Αθηναγόρας ο οποίος αποτελούσε προσωπική επιλογή του Αμερικανού Προέδρου Χάρι Τρούμαν επιβεβαιώνει τις φήμες αυτές.

Απο τα μέσα της δεκαετίας του “40 οι Ηνωμένες Πολιτείες έδειξαν ξεκάθαρα οτι επιθυμούν την στήριξη και την ενίσχυση του Οικουμενικού ρόλου του Πατριαρχείου. Μία στήριξη την οποία προσέφεραν απλόχερα και στον κ.κ. Βαρθολομαίο όταν οι Τούρκοι με πρώτο τον πρωθυπουργό κ. Ταγίπ Ερντογάν αμφισβήτησαν ευθέως τον οικουμενικό χαρακτήρα του Πατριαρχείου. Για τους Αμερικανούς η οικουμενικότητα του Πατριαρχείου αποτελεί μία στρατηγική επιλογή με πολλαπλούς στόχους.

Ο αμερικανικός παράγοντας:

Το 1945 το Πατριαρχείο Μόσχας συγκάλεσε μία Πανορθόδοξη Διάσκεψη στην οποία συμμετείχαν και οι Πατριάρχες Αλεξανδρείας Χριστοφόρος και Αντιοχείας Αλέξανδρος. Εκεί τέθηκαν οι νέες βάσεις για την Πανορθόδοξη ενότητα και μαρτυρία. Όλα έγιναν εν αγνοία της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης και του Προκαθημένου της. Το γεγονός θορύβησε τις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στην αρχή και πολλοί έβλεπαν οτι οι Σοβιετικοί τροπαιούχοι απο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σκόπευαν, να χρησιμοποιήσουν το Πατριαρχείο στη προσπάθεια διείσδυσης σε νέες σφαίρες επιρροής. Οι απόψεις αυτές ενισχύθηκαν ένα χρόνο αργότερα όταν κατά τη διάρκεια της ενθρόνισης του ο Πατριάρχης Μάξιμος ο Ε΄ τίμησε με εξαιρετικό τρόπο τον Σοβιετικό πρέσβη τον οποίο υποδέχθηκε ως εκπρόσωπο της Τσαρικής Ρωσίας ενώ υπάρχουν και πληροφορίες οτι κάποια στιγμή ταξίδεψε μαζί με τον Ρώσο διπλωμάτη στο αυτοκίνητο του. Έτσι οι ΗΠΑ αποφάσισαν να λάβουν μέτρα: η εκλογή του Αθηναγόρα, η άφιξη του με το αεροσκάφος του Αμερικανού Προέδρου Χάρι Τρούμαν, η παραχώρηση της τουρκικής υπηκοότητας με το σκεπτικό οτι όταν γεννήθηκε το χωριό του στην Ελλάδα αποτελούσε μέρος της Οθωμανικής επικράτειας ήταν μερικές μόνον απο τις κινήσεις που δρομολόγησε η Ουάσιγκτον.

Ο Σλαβικός επεκτατισμός στο εσωτερικό της Ορθοδοξίας, η προώθηση των Ρωσικών συμφερόντων μέσα απο το Πατριαρχείο Μόσχας, ο εθνικισμός που εκπροσωπούν, η ανάμειξη σε ζητήματα όπως το Τσετσενικό και οι διαρκείς αμφισβητήσεις του Οικουμενικού ρόλου του Πατριαρχείου – για πρώτη φορά το 1955 χαρακτήρισε τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως τιμής ένεκεν Προκαθήμενο της Ορθοδόξου Εκκλησίας – προκαλούν σκεπτικισμό όχι μόνον στις ΗΠΑ αλλά και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για τους Αμερικανούς όπως και για τους Ευρωπαίους το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποτελεί το «ανάχωμα» στις επεκτατικές κινήσεις της Μόσχας όπως αυτές εκφράζονται απο το Πατριαρχείο Ρωσίας.

Η νέα υποστήριξη που προσέφεραν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Πατριαρχείο πραγματοποιήθηκε σε μία στιγμή που οι ίδιες αντιμετωπίζουν προβλήματα επικοινωνίας με την τουρκική κυβέρνηση ιδιαίτερα στα ζητήματα που αφορούν το Ιράκ. Ακόμη προκλήθηκε μετά την επιστροφή των προσκλήσεων του Αμερικανό Πρέσβη απο τους Τούρκους αξιωματούχους επειδή στην δεξίωση που παρέθετε προς τιμήν των ελληνοαμερικανών Αρχόντων αναγραφόταν ο όρος Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η υποστήριξη σημειώθηκε σε μία περίοδο που ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης είναι, όπως είπε, ο Γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ στην Πόλη κ. Ντ. Αρνέτ «ο καλύτερος δικηγόρος θεμάτων στα οποία οι ΗΠΑ αποδίδουν τεράστια σημασία».

διαβάστε περισσότερα